BM’de uygulanması güç olan ateşkes çağrısı tasarısı kabul edildi

BM Genel Kurulu, Gazze’de ateşkes çağrısında bulunan tasarıyı 10 “hayır” oyuna karşı 153 oyla kabul etti.  Gazze’de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısı, 193 üyeli BM Genel Kurulunun Özel Acil Filistin oturumunda oylandı.

İnsani ateşkes tasarısı kabul edildi. Mısır tarafından ortaya koyulan ve Türkiye de dahil yaklaşık 100 ülkenin eş sunucusu olduğu karar tasarısı, 23 “çekimser” ve 10 “hayır” oyuna karşı 153 oyla kabul edildi.  “Hayır” oyu kullanan ülkeler Avusturya, Çekya, Guatemala, İsrail, Liberya, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve ABD oldu.

Kararda, BM Şartı ile BM Genel Kurulu ve Güvenlik Konseyi’nin Filistin konusunda kabul ettiği tüm kararlara atıfta bulunuldu.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in BM Şartı’nın 99. maddesini işleterek Konsey’e gönderdiği mektup ile BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini’nin Genel Kurul’a gönderdiği mektuba atıfta bulunulan kararda, Gazze Şeridi’ndeki korkunç insani durum ve Filistin halkının çektiği acılara işaret edilerek tüm sivil toplumların korunması gerektiği belirtildi.

Acilen insani ateşkes çağrısı yapılan kararda, tüm taraflara özellikle sivilleri koruma konusunda uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı yapıldı. Kararda, tüm esirlerin acilen ve koşulsuz serbest bırakılması ve insani yardıma erişim sağlanması talep edildi.

BM Genel Kurulu’nda 27 Ekim’de Gazze’de insani ateşkes talebinin yer aldığı karar 121 oyla kabul edilmişti. Mevcut karar için evet oyu kullanan ülke sayısının 153’e yükselmesi dikkati çekti.

ABD ve Avusturya’nın değişiklik talepleri reddedildi

BM Genel Kurumu oturumunda, ABD ve Avusturya’nın karar tasarısına ilişkin değişiklik talepleri ise üye ülkelerce reddedildi.

ABD, karar tasarısına Hamas tarafından gerçekleştirilen “terör saldırılarının” ve rehin almanın kınanması maddesinin eklenmesini isterken, Avusturya da tüm esirlerin serbest bırakılması maddesine, “Hamas ve başka gruplar tarafından alıkonan” ifadesini eklemek istemişti.

Guterres 99. Madde’yi işletmişti

Genel Sekreter Guterres, görev süresi boyunca yetkisini ilk kez kullanarak Gazze’deki insani felaketin önlenmesi için BM Şartı’nın 99. Maddesi’ni işletmiş ve 6 Aralık’ta BMGK’ye mektup göndermişti.

Guterres, “Güvenlik Konseyi üyelerini insani felaketin önlenmesi için baskı yapmaya çağırıyorum ve insani ateşkesin ilan edilmesi talebimi tekrarlıyorum. Bu çok acil.” ifadelerini kullanmıştı.

Genel Sekreterin hamlesinin ardından BMGK 8 Aralık’ta acil olarak toplanmış, Birleşip Arap Emirlikleri ve aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 90’dan fazla ülkenin eş sunucusu olduğu ve Gazze’de insani ateşkes talep edilen karar tasarısı, düzenlenen acil oturumda oylanmıştı.

Karar tasarısı ABD tarafından veto edilmişti.

BMGK’de 7 Ekim’in ardından çok sayıda oturum düzenlenmiş ve birçok karar tasarısının veto edilmesinin ardından Gazze’de çatışmalara “acil ve uzatılmış ara verilmesi” talep edilen 2712 sayılı karar 15 Kasım’da kabul edilmişti.

Genel Kurul 27 Ekim’de de karar kabul etmişti

BM Genel Kurulu’nun 27 Ekim’de kabul ettiği kararda ise Gazze’de “acil, kalıcı ve sürekli bir insani ateşkes çağrısında bulunarak çatışmaların durdurulması” istenilmişti. Karar, 44 “çekimser” ve 14 “hayır” oyuna karşı 121 oyla kabul edilmişti.

BM Genel Kurulunda her ülkenin bir oy hakkı bulunuyor. BM Güvenlik Konseyinin aksine, hiçbir ülkenin veto hakkı bulunmuyor.  Uluslararası barış ve güvenliği etkileyen önemli konularda, karar tasarısının geçmesi için 3’te 2 çoğunluk gerekiyor. Bağlayıcılığı olmasa da Genel Kurul kararlarının siyasi ağırlığı bulunuyor ve uluslararası topluma güçlü mesaj veriyor.